الاثنين، 3 يونيو 2013

75 پرسیاری به‌سوودوو

قورئان چۆن کۆکرایه‌وه‌ ؟

له‌به‌ر ئه‌وه‌ی پێغه‌مبه‌ر( صلي الله علية وسلم ) خۆی نه‌خوێنده‌وار بوو چه‌ند نووسه‌رێکی هه‌بوو بۆیان ده‌نووسیه‌وه‌ . 

پێغه‌مبه‌ر ( صلي الله علية وسلم ) چه‌ند نووسه‌ری هه‌بوو ؟ 

پێغه‌مبه‌ر ( صلي الله علية وسلم ) بیست و شه‌ش نووسه‌ری هه‌بوو 

ناودارترین نوسه‌ره‌کانی پێغه‌مبه‌ر (صلي الله علية وسلم ) کێ بوون ؟ 

هه‌ر چوار خه‌لیفه‌که‌ _ عامری کوڕی فهیره‌ _ زیدی کوری سابت _ معاویه‌ کوڕی ابی سفیان _ عمری کوڕی عاص _ زوبێری کوڕی عه‌وام . 

ئایا له‌سه‌رده‌می پێغه‌مبه‌ر ( صلي الله علية وسلم ) قورئانیان هه‌مووی له‌ کتێبێکدا هه‌بوو ؟ 

نه‌خێر به‌ڵام له‌دوای وه‌فاتی ئه‌و قورئانیان هه‌مووی کۆکرده‌وه‌ ، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا هه‌ندێک له‌ هاوه‌ڵان هه‌موو قورئانیان له‌به‌ر بوو . 

هه‌ندێک له‌و هاوه‌ڵانه‌ی که‌ قورئانیان له‌به‌ر بوو ناویان بڵێ ؟ 

عبدالله ي کوأي مةسعود _ سالمي کوأي معقل _ معاذي کوأي جبل _ ابي کوأي کعب _ زيدي کوأي ثابت _ علي کوأي طالب . 

بۆچی له‌دوای مردنی پێغه‌مبه‌ر ( صلي الله علية وسلم ) بیریان کرده‌وه‌ قورئان کۆبکه‌نه‌وه‌ ؟ 

چونکه‌ له‌دوای مردنی پێغه‌مبه‌ر( صلي الله علية وسلم ) چه‌ند شه‌ڕێک ڕووی دا ، له‌وانه‌ شه‌ڕی هه‌ڵگه‌ڕاوه‌کان ، جا له‌به‌رئه‌وه‌ی چه‌ندین هاوه‌ڵی به‌ڕێز شه‌هید بوون له‌وانه‌ی که‌ قورئانیان له‌به‌ر بوو ، بۆیه‌ ترسان له‌وه‌ی که‌ قورئان له‌بیر بکرێت . 

بۆ یه‌که‌م جار قورئان له‌سه‌رده‌می کێ دا نووسراوه‌ ؟ 

له‌سه‌رده‌می عوسمان کوڕی عه‌ففان ( ڕه‌زای خوای لێ بێت ) 

ئیمامی عوسمان فه‌رمانی به‌سێ هاوه‌ڵی به‌ڕێز کرد که‌ قورئانه‌که‌ کۆبکه‌نه‌وه‌ ئه‌مانه‌ کێ بوون ؟ 

عبدالله ی کوڕی زبیر _ سعیدی کوڕی عاێ _ عبدالرحمن کوڕی حارث 

کۆکردنه‌وه‌ی قورئان له‌ساڵی چه‌ندی هجری بوو ؟ 

له‌ ساڵی 25ی هجری بوو . 

ئایا ئه‌و چوار نوسخه‌یه‌ی له‌سه‌رده‌می ئیمامی عوسمان ماوه‌ ئێستا ؟ 

نه‌خێر به‌هیچ شێوه‌یه‌ک نه‌ماوه‌ . 

ناوه‌کانی قورئان چین ؟

( قورئان _ کتاب _ فرقان _ ذکر ) 

سیفه‌ته‌کانی قورئان چه‌ندن ؟

( هدي _ رحمة _ موعظة _ نور _ شيفا _ مبارک _ مبين )

الناسخ چی یه‌ ؟ 

ئه‌و ئایه‌ته‌یه‌ که‌ حوکمی ئایه‌تێکی پێش خۆی لابردوه‌ . 

مه‌نسوخ چی یه‌ ؟ 

ئه‌و ئایه‌ته‌یه‌ که‌ حوکمه‌که‌ی لابراوه‌ .

له‌سه‌ر ده‌می کێ خاڵ (نقطه‌) بۆ قورئان دانرا ؟ 

له‌ سه‌رده‌می عبدالملیکی کوڕی مه‌روان بوو . 

ئه‌م خاڵ و بۆره‌ بۆ قورئان به‌ یارمه‌تی کێ بوو ؟ 

به‌یارمه‌تی یوسف پقفی بوو . 

ئه‌وانه‌ی هه‌لسان به‌و کاره‌ کێ بوون ؟ 

نصر کوأي عصمي الليتي _ يحيي کوري يعمر . 

قورئان چه‌ند پیته‌ ؟

3040740 

قورئان چه‌ند سوره‌ته‌ ؟ 

114 سوره‌ته‌ . 

قورئان چه‌ند جزئه‌ ؟ 

30 جوزئه‌ 

قورئان چه‌ند حیزبه‌ ؟ 

60 حیزبه‌ 

قورئان چه‌ند ئایه‌ته‌ ؟ 

( 6236 ) ئایه‌ته‌ به‌لای ئیمامی عه‌لی یه‌وه‌ ، وه‌ ( 6226 ) ئایه‌ته‌ به‌لای ئه‌هلی شامه‌وه‌ . 

ناوه‌راستی قورئان له‌ کوێ یه‌ ؟ 

ووشه‌ی ( ولیتلطف ) له‌سوره‌تی کهف . 

بچوکترین ئایه‌ت له‌ چ سوره‌تێکه‌ ؟ 

له‌ سوره‌تی یس 

درێژترین ئایه‌ت له‌ چ سوره‌تێکه‌ ؟ 

درێژترین ئایه‌ت له‌ سوره‌تی ( البقره‌ ) ئایه‌تی ( 282 ) .

سوره‌تی مه‌کی چی یه‌ ؟ 

ئه‌و ئایه‌ته‌یه‌ که‌ له‌ ئه‌شکه‌وتی ( حراء ) یان ( حدیبیه‌ ) یان ( عرفه‌ ) یان ( منی ) هاتوه‌ته‌ خواره‌وه‌ ئه‌مانه‌ به‌ مه‌ککی ده‌ژمێردرێن ، ئه‌م ئایه‌تانه‌ش زیاتر باسی عه‌قیده‌و مجاده‌له‌و یه‌کتاپه‌رستی ده‌کات . 

سوره‌تی مه‌دده‌نی چی یه‌ ؟ 

ئه‌و ئایه‌تانه‌یه‌ که‌ له‌ مه‌دینه‌و به‌درو ئوحدو ده‌روپشتی هاتوه‌ته‌ خواره‌وه‌ ئه‌ویش به‌گشتی باسی حوکم و ده‌وڵه‌ت و حه‌ڵاڵ حه‌رام و ناسینه‌وه‌ی مونافقین و وه‌ ناسینه‌وه‌ی جوله‌که‌کان و وه‌ جیهاد کردن ده‌کات . 

چۆن ئایه‌ته‌کانی مه‌ککی و مه‌دده‌نی ده‌ناسیه‌وه‌ ؟ 

1_ ئایه‌ته‌کانی مه‌ککه‌ به‌وه‌ هاتوه‌ ( یایها الناس ) یان ( یابنی ادم ) به‌ڵام ئه‌وانه‌ی مه‌دینه‌ به‌ [ ( يايها الذين امنوا ) ] دێت به‌ڵام له‌ (7) شوێنی مه‌دینه‌دا به‌ ( یاایها الناس ) هاتوه‌ دوانی له‌ به‌قره‌ چواری ( النساء ) یه‌کێکیش ( الحجرات ) . 

2_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی به‌ ( الم ، الر ، ق ) واته‌ به‌پیتی ( تهجد ) ده‌ست پێده‌کات مه‌کین جگه‌ له‌سوره‌تی ( البقره‌ ، ال عمران ) وه‌ ( الرعد ) خیلافی تێدایه‌ . 

3_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی که‌ چیرۆکی پێغه‌مبه‌رانی تێدایه‌ ( سه‌لامی خوایان لێبێت ) به‌ گشتی مه‌کین هه‌ندێک له‌ چیرۆکیان نه‌بێت به‌که‌می که‌ مه‌ده‌نین هه‌رچی سوره‌تێک باسی ئاده‌م و ابلیسی تێدایه‌ مه‌کین جگه‌ له‌ سوره‌تی ( البقره‌ ) . 

4_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی ( السجده‌ )ی تێدایه‌ مه‌کین . 

5_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی باسی مونافقینی تێدایه‌ هه‌موو مه‌ده‌نین جگه‌ له‌سوره‌تی ( العنکبوت ) که‌ خۆی مه‌کی یه‌ به‌ڵام یه‌ک ئایه‌تی تێدایه‌ ئه‌ویش مه‌ده‌نی یه‌ که‌ باسی منافقین ده‌کات . 

6_ ئه‌و سوره‌تانه‌ی ووشه‌ی (کلا )ی تێدایه‌ مه‌کین بۆنموونه‌ ( کلا ان الانسان لیطغی ) سوره‌ته‌ مه‌کییه‌کان باسی ( قیامه‌ت و عه‌قیده‌و یه‌کتا په‌رستی ده‌کات ) سوره‌ته‌ مه‌ده‌نی یه‌کان باسی ( ئه‌حکام ، جیهاد ، مونافیقین ، ئه‌هلی کتاب ) ده‌کات . 

( محکمات متشابهات ) له‌ قورئاندا چی یه‌ ؟ 

( محکمات ) ئه‌و ئایه‌تانه‌ن که‌ مانایه‌کی ڕوون و ئاشکرا ده‌به‌خشێ وه‌کو ( اقيموا الصلا‌ة ) . 

( متشابهات ) ئه‌و ئایه‌تانه‌ن که‌ چه‌ند مانایه‌ک هه‌ڵده‌گرێ واته‌ : یه‌ک مانای ته‌واو نابه‌خشێ ( وجاء ربک والملک صفا صفا ) (ثلاثة قروء ) ( او لمستم النساء ) . 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی له‌قورئاندا هاتووه‌ 25 دانه‌یه‌ ناوه‌کانی بڵێ ؟ 

( ئادةم ، ئيدريس ، نوح ، هود ، صالح ، ابراهيم ، اسماعيل ، اسحاق ، يعقوب ، يوسف ، لوط ، شعيب ، ايوب ، ذالکفل ، اليسع ، الياس ، يونس ، موسي ، هارون ، داود ، سليمان ، زکريا ، يحيي ، عيسي ، محمد ) عليهم السلام . 

ناوی ئه‌و قه‌ومانه‌ی له‌ قورئاندا هاتوون ؟ 

قومی( نوح ، ثمود ، عاد ، لوط ، شعيب ، يونس تبع ). 

ناوی ئه‌و کۆمه‌ڵانه‌ی له‌ قورئاندا هاتوون ؟ 

( اصحاب : فیل ، الرس ، القریه‌ ، کهف ، الاخدود ، القرده‌ ، الخنازیر ) . 

ناوی ئه‌و ئیمبراتۆره‌ کۆنانه‌ی له‌ قورئاندا ناویان هاتووه‌ ؟ 

( الروم ) . 

ناوی ئه‌و پیاو چاکانه‌ی ناویان له‌ قورئاندا هاتووه‌ ؟ 

( ذوالقرنين ، زيد ، لقمان ، عزير ، هابيل )

ووشه‌ی ئیسرائیل له‌ قورئاندا کێ یه‌ ؟ 

( یعقوب ) علیه‌ السلام 

( بنی ئیسرائیل ) کێ یه‌ له‌قورئاندا ؟ 

واته‌ : کوڕه‌کانی یعقوب ، که‌ژماره‌یان 12 دانه‌ بوو یه‌کێکیان پێغه‌مبه‌ر ( یوسف ) بوو علیه‌ السلام ئه‌وی تریان هیچیان پێغه‌مبه‌ر نه‌بوون ، به‌ڵام له‌نه‌وه‌کانی دوای خۆیان پێغه‌مبه‌رایه‌تی دروست بوو وه‌پێ شیان ده‌وترێت کوڕه‌کانی یعقوب . 

ناوی ئه‌و پیاو خراپانه‌ی ناویان له‌ قورئاندا هاتووه‌ ؟ 

( قابیل ، سامری ، ابی لهب ، نمرود ، قارون ، هامان ، ئازر {باوکی ابراهیمه‌} ) 

ئه‌و ئافره‌تانه‌ی ناویان له‌قورئاندا هاتووه‌ به‌ڕاسته‌خۆ ؟ 

( مریم ) 

ناوی ئه‌و حیوان و باڵندانه‌ی یان حه‌شه‌رانه‌ی له‌ قورئاندا ناویان هاتووه‌ ؟ 

( سه‌گ ، گوێ درێژ ، گوێ درێژی وه‌حشی ، قه‌له‌ڕه‌ش ، میرووله‌ ، هه‌نگ ، عه‌نکه‌بوت ، گورگ ، په‌پولکه‌ سلێمانکه‌ (هود هود) ، مانگا ، حوشتر ، هێستر ، کوله‌ ، ئه‌سپێ ، بۆق ، فیل ، مێشووله‌ ، به‌راز ، به‌ران ، مار ، ماسی ) . 

نازناوی ئه‌و مه‌لیکانه‌ی له‌ قورئاندا هاتووه‌ ؟ 

( فیرعه‌ونی مسر ، تبع هی سه‌به‌ئیه‌کان ) 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی عه‌ره‌ب بوون له‌ قورئاندا ناویان هاتووه‌ چوارن ؟ 

( هود ، صالح ، شعيب ، محمد ( سةلامي خوايان لصبصت ) . 

ناوی ئه‌و شاره‌کۆنانه‌ی ناویان هاتووه‌ له‌ قورئاندا ؟ 

( ميسر ، بابل ، بعلبکة (بعل) ، يثرب(مدينة) ، مةککة )

مه‌ککه‌ به‌چوار جۆر ناوی هاتووه‌ له‌قورئاندا ناویان بڵێ ؟ 

( بکه‌ ، مه‌ککه‌ ، ام القری ، بلد امین ) 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی ژنیان کافر بوون که‌ له‌قورئاندا هاتبێ ؟ 

( نوح ، لوط ) سه‌لامی خوایان لێبێت . 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی که‌ کوڕیان کافربێت که‌ له‌قورئان هاتبێت ؟ 

نوح علیه‌ سلام ، کوڕه‌که‌ی ( یام ) . 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ کێن که‌ کوڕو باوکن له‌ قورئاندا ناویان هاتوه‌ ؟ 

( ابراهیم ، اسماعیل ، اسحاق ، یعقوب ، یوسف ) ( داود ، سلیمان )( ايوب ، ذالکفل_بشر)سه‌لامی خوایان لێبێت . 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی که‌ برا بوون له‌قورئاندا ناویان هاتووه‌ ؟ 

( اسماعیل ، اسحاق ) ( موسی ، هارون ) سه‌لامی خوایان لێبێت . 

ناوی ئه‌و پێغه‌مبه‌رانه‌ی که‌به‌رزکرانه‌ته‌وه‌ بۆ ئاسمان به‌ڵام نه‌گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌ سه‌ر زه‌مین ؟ 

( عیسی ، ادریس ) سه‌لامی خوایان لێبێت . 

ناوی ئه‌و دوو پێغه‌مبه‌ره‌ی ڕاسته‌وخۆ قسه‌یان له‌گه‌ڵ خوا کردووه‌ ؟ 

( موسی ، محمد ) سه‌لامی خوایان لێبێت . 

ژماره‌ی ئه‌و ئایه‌تانه‌ی له‌سه‌ر ژیانی پێغه‌مبه‌ران هاتووه‌ به‌گشتی له‌ قورئاندا ؟ 

1856 ئایه‌ت . 

ئاده‌م ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند ئایه‌ت هاتووه‌ له‌ قورئاندا ؟ 

53 ئایه‌ت . 

ادریس (علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند ئایه‌ت دا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 3 ئایه‌ت . 

نوح ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند ئایه‌ت هاتووه‌ له‌ قورئاندا ؟ 

له‌ 117 ئایه‌ت . 

صالح ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 64 ئایه‌ت . 

ابراهیم ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 176 ئایه‌تدا . 

اسماعیل ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

15 ئایه‌تدا . 

اسحاق ( علیه‌ السلام ) لن چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 14 ئایه‌تدا . 

یعقوب ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 26 ئایه‌تدا . 

یوسف ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 130 ئایه‌تدا . 

لوط( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 84 ئایه‌تدا . 

یونس ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 17 ئایه‌تدا . 

شعیب ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 37 ئایه‌تدا . 

ذالکفل ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 2 ئایه‌تدا . 

موسی ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 478 ئایه‌تدا . 

الیسع ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 2 ئایه‌تدا . 

داود ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 21 ئایه‌تدا . 

سلیمان ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 56 ئایه‌تدا . 

هارون ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 20 ئایه‌تدا . 

زکریا ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 18 ئایه‌تدا . 

یحیی ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 16 ئایه‌تدا . 

عیسی ( علیه‌ السلام ) له‌ چه‌ند سوره‌تدا هاتووه‌ ؟ 

له‌ 72 ئایه‌تدا .